EEG EN NEUROREGULATIE
Wat we willen, denken, voelen en doen, wordt door ons brein bepaald. Als een brein langdurig hyper (over actief), of hypo (onder actief) is, kan dit leiden tot ongewilde gevoelens en gedrag, zoals angst, depressiviteit, impulsiviteit, en gebrek aan motivatie.
Hoewel onderzoek duidelijke verbanden toont tussen gedrag, gevoel en hersenactiviteit, wordt hersenactiviteit in de doorsnee psychologenpraktijk vrijwel nooit gemeten. Waarschijnlijk omdat het afnemen en interpreteren van een EEG een tijdrovende methode is, die veel scholing vereist, terwijl deze door verzekeraars niet wordt vergoed.
EEG
Het EEG (elektro encefalogram) is een vorm van hersenscan met behulp van een op het hoofd geplaatste cap met sensoren (elektroden). Hiermee kan de elektrische activiteit van het brein worden gemeten en zichtbaar gemaakt. Deze hersenscan, of hersenfilmpje, is qua methode vergelijkbaar met een ECG (hartfilmpje).
Een EEG bestaat uit data van meerdere locaties van het brein, die vaak als grafiekjes worden weergegeven. Voor de afname van een EEG gelden internationale standaards. De interpretatie van een EEG, doorgaans met verhelderende plaatjes, wordt qEEG genoemd.
Het EEG bestaat reeds 100 jaar, maar het gebruik ervan werd enige tijd verdrongen door de MRI. Inmiddels hebben beide een eigen plaats in het diagnostisch onderzoek verworven. MRI is buiten een ziekenhuisachtige omgeving niet mogelijk, vanwege de omvang, de hoge kostprijs, de benauwende ruimte en het geproduceerde lawaai.
Een EEG is relatief goedkoop, voor een cliënt nauwelijks belastend, en kan vrijwel overal worden afgenomen – zelfs als men loopt of rijdt. De waarneming beperkt zich echter tot de bovenkant van het brein. Een MRI geeft meer gedetailleerde informatie en dringt dieper in het brein door. Een EEG reageert echter 5x sneller dan een MRI.
Amerikaanse psychologen en neurologen maken dan ook in toenemende mate gebruik van het EEG.
Bij een intake kan het QEEG unieke aanvullende informatie geven, die helpt bij het stellen van de diagnose en het bepalen van de meest passende behandeling. Bij Vitaalbrein zijn we geschoold en getraind in het afnemen en interpreteren van het EEG, en het op basis daarvan toepassen van Neuroregulatie.
Neuroregulatie
Neuroregulatie is een behandelmethode waarbij het brein door registratie en feedback van breinactiviteit wordt gestimuleerd, of geremd. Vitaalbrein maakt hiervoor gebruik van EEG Neurofeedback, HRV en Fotobiomodulatie.
EEG Neurofeedback
EEG Neurofeedback is een vorm van neuroregulatie, waarbij hersenactiviteit die met een EEG wordt geregistreerd, wordt omgezet in beelden, geluid en sensaties. Door deze terugkoppeling (feedback) kan hersenactiviteit systematisch worden beïnvloed.
Sommige klachten gaan duidelijk samen met een bepaald soort hersenactiviteit.
Te snelle breinactiviteit blijkt samen te gaan met een gejaagd gevoel en onrustig gedrag.
Te langzame breinactiviteit gaat samen met zich lusteloos voelen en gebrek aan motivatie. Zowel bij AD(H)D als bij burn-out zien we op een EEG minder frontale hersenactiviteit, wat samengaat met concentratieverlies en geheugenproblemen.
EEG Neurofeedback is dus een behandelmethode voor klachten die samengaan met afwijkende hersenactiviteit, zoals bij AD(H)D, burn-out en trauma.
EEG Neurofeedback bestaat inmiddels 60 jaar en wordt in de Verenigde Staten steeds vaker toegepast. In ons land is Neurofeedback omstreden. Enerzijds door veel publiciteit rond slecht Nederlands onderzoek. Anderzijds doordat meer dan de helft van de aanbieders van Neurofeedback niet voldoende geschoold zijn. Wat zij doen, zorgt voor een lekker ontspannen gevoel, maar heeft niets van doen met EEG Neurofeedback.
Meta studies naar de effectiviteit van EEG Neurofeedback tonen aan, dat die bij ADHD overeenkomt met die van doorsnee psychologische interventies. Onderzoek waaruit blijkt dat Neurofeedback geen effect heeft, blijkt bij nadere beschouwing niet goed te zijn uitgevoerd.
EEG Neurofeedback is bovendien het meest effectief als aanvullende methode, bijvoorbeeld in combinatie met Cognitieve Gedragstherapie.
Als EEG Neurofeedback ‘aanslaat’, blijkt het effect langblijvend – en soms zelfs genezend. Dat is dus anders dan bij medicatie – die bij ADHD en ADD alleen effect heeft zolang ze wordt gebruikt.
Volgens de huidige richtlijnen is Cognitieve Gedragstherapie (CGT) de aanbevolen behandeling bij ADHD en ADD, zo nodig gecombineerd met medicatie. Bij lichamelijke hyperactiviteit blijkt medicatie het meest effectief. Bij ADD blijkt medicatie doorgaans het minst effectief, mede door bijwerkingen (zoals slaapproblemen, verminderde eetlust, hartkloppingen).
Als medicatie niet voldoende effectief is, of niet (langer) gewenst is, kan EEG Neurofeedback dus een goed alternatief zijn.
Bij Vitaalbrein wordt EEG Neurofeedback in combinatie met andere behandelmethoden toegepast bij: ADD, problemen met aandacht en concentratie, slaapproblemen, stressklachten, burn-out, angst, depressie, trauma, somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijk klachten (SOLK), herstel na TIA en tinnitus.
HRV Hartcoherentie
HRV is een vorm van ademhalingstraining met feedback, waarbij het ritme van ademhalen in balans wordt gebracht met het ritme van het hart. Wanneer deze ritmes mooi samenvallen is sprake van sterke coherentie. Stress heeft daarop een negatieve invloed. Met HRV kan stress worden verminderd. Omdat een hoge hartcoherentie samengaat met een laag niveau van belemmerende stress, wordt HRV ook veel toegepast door topsporters.
Omdat een psychologische behandeling doorgaans meer succes heeft bij minder stress, is HRV bij Vitaalbrein vrijwel altijd een vast onderdeel van een sessie.
Fotobiomodulatie
Fotobiomodulatie (PBM) een vorm van lichttherapie met LEDs (licht-emitterende diode) die geconcentreerd licht uitstralen op een golflengte van infrarood tot bijna infrarood (630–1000 nanometer). PBM wordt al 50 jaar gebruikt bij huidproblemen, waaronder moeilijk helende wonden. Recentelijk zijn intracraniale toepassingen ontwikkeld, zodat PBM ook binnen de schedel kan worden benut om het brein te beïnvloeden. Door met Fotobiomodulatie specifieke delen van het brein te bestralen, kunnen lokaal de mitochondriën – energiecentrales voor de hersencellen – worden geactiveerd.
Momenteel wordt onderzoek gedaan naar het effect van PBM therapie bij ADHD, depressie, snelle stemmingswisselingen, premenstrueel syndroom (PMS) en Alzheimer.
Bij Vitaalbrein wordt PBM in aanvulling op andere behandelmethoden toegepast bij ADD, depressie, burn-out, slaapproblemen en stressklachten, om neuronen te activeren.
Zie voor meer informatie over Neurofeedback:
Wetenschappelijk artikel over neurofeedback door D.C. Hammond in Journal of Neurotherapy 2011 (in het Engels)
download hier
Wetenschappelijk artikel over neurofeedback bij ADHD in De Psycholoog van juni 2014 (in het Nederlands)
download hier
Recent verschenen Nederlands boek over neurofeedback bij ADHD
lees hier